Haaienexpeditie naar Sababank

Windwardside, Saba 14 juli 2019- Van 15 tot en met 25 juli organiseren de Nederlandse Elasmobranchen Vereniging (NEV), de Saba Conservation Foundation (SCF) en de Nature Foundation Sint Maarten (NFSM) een internationale expeditie voor haaienonderzoek naar de Sababank in het Nederlandse deel van het Caribisch gebied.

Tijdens deze tiendaagse expeditie worden verschillende onderzoeksprojecten uitgevoerd gericht op de diverse haaiensoorten die voorkomen in dit deel van de Caribische Zee, met zijn rijke biodiversiteit. Het overkoepelde doel van het onderzoek is het krijgen van inzicht in de rol die de Sababank speelt in de levenscyclus van de soorten die hier leven, kennis die essentieel is om haaien adequaat te beschermen. 

Irene Kingma, expeditieleider vanuit de NEV, kijkt uit naar de expeditie: “De expeditie biedt een unieke kans om nieuw onderzoek naar de haaiengemeenschap op de Sababank uit te voeren. We brengen wetenschappers uit zes verschillende landen bij elkaar om samen grote vragen die we nog hebben over haaien in dit unieke gebied te helpen oplossen en om partnerschappen voor toekomstig onderzoek te ontwikkelen.”

Ruimtevaarttechnologie voor tijgerhaaien

Tijgerhaai. Foto door Duncan Brake

Tijdens de expeditie zullen tijgerhaaien worden voorzien van zenders uitgerust met een volledig nieuwe satelliettechnologie ontwikkeld door de European Space Agency (ESA). De ruimtevaartorganisatie ontwikkelde een geavanceerde technologie die maakt dat de zenders op een volledig nieuwe manier met de satellieten in de ruimte communiceren, waardoor de zenders (tags) veel langer mee kan gaan en veel meer gegevens kunnen verzamelen dan de tot op heden gebruikte zenders.

Bijvangst van verpleegsterhaaien tegengaan

De NEV en SCF werken samen met lokale vissers om de bijvangst van verpleegsterhaaien in kreeftenfuiken te verminderen. Om dat te realiseren moet er onder andere meer inzicht komen in het gedrag van de haaien in en om de fuiken. Robert Nowicki van het Mote Marine Lab ontwikkelde een videosysteem waarmee het gedrag van de haaien rond en in de fuiken kan worden vastgelegd.

Connecties tussen leefgebieden van haaien

Tussen 2015 en 2018 werd een aantal zijdehaaien, Caribische rifhaaien en verpleegsterhaaien voorzien van akoestische zenders om meer te weten te komen over hoe deze soorten het gebied gebruiken en hoe de connectiviteit tussen verschillende leefgebieden in de Cariben is. Tijdens de expeditie zal Guido Leurs van de Rijksuniversiteit Groningen monsters verzamelen van Caribische rif en verpleegsterhaaien. Analyse hiervan geeft informatie over het voedingspatroon en de leeftijd van de haaien en zal, in combinatie met de kennis vanuit het merkprogramma, ons meer inzicht bieden in de haaienpopulaties op de Sababank.

Stressniveau bij haaien in gevangenschap

Bij de haaien die gevangen worden voor onderzoek zullen monsters worden genomen om te kijken naar het niveau van stresshormonen in het bloed. Op basis hiervan willen de onderzoekers een beeld krijgen van hoeveel stress de dieren ervaren wanneer zij voor korte tijd aan onderzoek worden onderworpen. Deze informatie kan gebruikt worden om het vangst- en onderzoeksproces zo efficiënt mogelijk te maken, zodat de dieren er zo min mogelijk last van ondervinden.

Er zullen dagelijks updates geplaatst worden over de expeditie op de  Facebook-, Instagram– en Twitterpagina’s van Save Our Sharks (gebruikmakend van hashtag #sabashark2019). Ook verschijnen er blogs over de expeditie op DuikenInBeeld en op Southern Fried Science (in het Engels).

Caribische rifhaai. Foto door Guido Leurs/Oceaware